Troska o dziecko jest pierwszym
i podstawowym sprawdzianem
stosunku człowieka do człowieka
/Karol Wojtyła/
Każde dziecko posiada prawo do wychowywania się i dorastania w rodzinie. Jednakże gdy dziecko pozbawione jest naturalnej ochrony ze strony rodziców czy to z powodu z braku danych o rodzicach lub rażących zaniedbań ze strony rodziców w stosunku do dziecka państwo jest zobowiązane zapewnić dziecku opiekę. To prawo jest bardzo silnie podkreślane zarówno w konstytucji jak i ustawach szczególnych, a także w aktach międzynarodowych.
Aby ochrona prawa dziecka do należytej opieki była skuteczna potrzebne są nie tylko działania organów państwa, ale też obywateli. Z tego też względu na wszystkich nałożony został obowiązek informowania sądu o wszystkich niepokojących zdarzeniach, które dotyczą dziecka. Informacja o zagrożeniu bezpieczeństwa lub prawidłowego rozwoju dziecka stanowi impuls do ingerencji we władzę rodzicielską. Prawo do ingerencji w sferę władzy rodzicielskiej posiada sąd rodzinny, który może ograniczyć tą władzę w różnym zakresie i przy pomocy różnych środków – np. poprzez wyznaczenie rodzinie kuratora, poprzez nakazanie określonych działań rodzicom, a nawet odebranie stałej bezpośredniej opieki –, zawieszeniu władzy rodzicielskiej aż do całkowitego jej odebrania
W sytuacji gdy rodzice nie są w stanie opiekować się dzieckiem, czy to z własnej winy czy z przyczyn od siebie niezależnych, państwo ma obowiązek zapewnić taką opiekę. Może ona przyjmować formy trwałe – gdy nie ma nadziei na właściwe sprawowanie opieki przez rodziców w przyszłości – lub tymczasowe, gdy w związku z przemijającym charakterem trudności rodziców, bądź z nadzieją na poprawę ich umiejętności wychowawczych przewiduje się możliwość powrotu dziecka pod opiekę rodziców.
